Słownik Podstawowych Terminow

Tu zbieramy kluczowe, powtarzające się, specjalistyczne bądź sprawiające kłopot terminy i ustalamy ich tłumaczenie.

Grassroots journalism - propozycje: dziennikarstwo oddolne, dziennikarstwo społeczne, dziennikarstwo obywatelskie

Citizen journalism - dziennikarstwo obywatelskie

Bottom-up journalism - dziennikarstwo oddolne

Participatory journalism - dziennikarstwo uczestniczące

Amateur journalism - dziennikarstwo amatorskie

Self-assembling journalism - propozycje: dziennikarstwo samo-organizujące się, samorzutne inicjatywy dziennikarskie, w szerszym znaczeniu: społeczny ruch dziennikarski - "assemble" to raczej zbierać, gromadzić… AT

Personal journalism - propozycje: dziennikarstwo osobiste, dziennikarstwo indywidualne
- termin dziś najpopularniejszy to blogowanie, ale unikałbym świeżych anglicyzmów. Dawniej taką twórczość nazywano prywatnym dziennikiem i sądzę, że w wielu kontekstach można mówić ogólnie o "prywatnych dziennikach" [ wladek ]

Open source journalism - dziennikarstwo otwarte

Newsmaker - reporter (zgodnie z def. słownika PWN: dziennikarz zbierający i opracowujący bieżące (zwykle lokalne) wiadomości dla czasopisma, radia, telewizji itp.; sprawozdawca)
Wydaje mi się, że w polskim slangu dziennikarskim "newsmaker" to reporter/może pracownik newsroomu (właśnie przejrzałem ogłoszenia o pracę), natomiast w języku angielskim to raczej ktoś, o kim dużo sie mówi w mediach, bo powiedział/zrobił coś ważnego/kontrowersyjnego, dostarczył ciekawej informacji etc., cytuję za Encartą i thefreedictionary: "one that is newsworthy". W niektórych krajach (np. w Kanadzie) przyznawana jest nagroda Newsmaker of the Year dla takiej właśnie osoby. Gdy spojrzy się na listę nagrodzonych, nie są to reporterzy. [ gaitare does not match any existing user name ]

Autor pisząc "newsmaker" ma na myśli ludzi, którzy zajmują się przygotowaniem informacji. Są to według niego politycy, pracownicy działów PR/marketingu w firmach, a także dziennikarze. Nie chodzi więc tylko o reporterów, a raczej o twórców informacji, zlokalizowanych w wielu dziedzinach życia społecznego. Czy ktoś z Was ma jakieś zgrabniejsze określenie na twórców informacji? :) [ drianna ]

Wydaje mi się, że termin "newsmakers" nie oznacza reporterów. Jest to zdroworozsądkowe tłumaczenie, jednak Np. w książce Dominicka " The dynamic of mass communication" mianem "newsmakers" określa on "rzeczników opinii" - np. polityków, świadków wydarzeń itp. - oczywiście w tej kategorii mieszczą się czasem reporterzy, ale nie tylko i nie zawsze. Krócej mówiąc są to osoby, które coś wiedzą i o czymś chciałyby poinformować szerszą opinię publiczną. [ Cleo-patra ]

Trade dress - wizualna postać produktu
- proponuję powszechnie zrozumiały żargon "opakowanie medialne" [ wladek ]

Broadcaster - nadawca/stacja (radiowa/telewizyjna); ewentualnie, w zależności od kontekstu, dziennikarz radiowy/telewizyjny, prezenter

Broadcast - ? macieklew
*Program, audycja; nadawac, transmitowac, prowadzic program. solka81

news business - media, prasa, wydawcy, publikatory, przemysł prasowy, biznes informacyjny
- razi mnie użycie słowa "przemysł" w amerykańskim, szerokim rozumieniu tego słowa ("przemysł rozrywkowy"), w szczególności określenie "przemysł newsowy" nie jest w języku polskim używane i nie mieści się w regułach języka polskiego [ wladek ]

audience - zależnie od kontekstu: odbiorcy, użytkownicy, widownia, czytelnicy, słuchacze, itp.?

personal media - media spersonalizowane
- znaczenie może zależeć od kontekstu. Jeśli w zdaniu chodzi o bloki, to można napisać "prywatne dzienniki". Jeśli chodzi natomiast o telefon komórkowy, który staje się osobistym uniwersalnym multimedialnym narzędziem dostępowym, to chyba nie ma dobrego terminu [ wladek ]

nano-publishing - nano-publikowanie? mikro-publikowanie?

trademark - zastrzeżony znak towarowy

desktop publishing (DTP) - skład komputerowy, poligrafia komputerowa

talk radio - szukam terminu
felieton radiowy czy pogadanka radiowa a może jeszcze inaczej?
„a radio broadcast in which topical issues are discussed, often with the audience having a chance to phone in with their views” The New English Penguin Dictionary; „program z telefonicznym udziałem radiosłuchaczy” Wielki Slownik Angielsko-Polski Pwn Oxford, mozna skrocic do: program z udziałem radiosłuchaczy solka81

Web-based talk radio = ja bym sugerowala tlumaczenie: Radio internetowe (talk radio) - z racji takiej, ze w polskim raczej sie nie znajdzie odpowiedniego tlumaczenia dobrze by bylo zeby czytelnikk mial mozliwosc odniesienia sie do angielskiej wersji; jedyne co znalazlam to: programy z udzialem sluchaczy solka81

News Radio - Podobnie tutaj: Internetowe radio informacyjne (news radio) solka81

desktop software - oprogramowanie biurowe

many-to-many communications - komunikacja grupowa

Read Write Web - sieć odczytu i zapisu (nie podoba mi się to określenie, proszę o inne propozycje) macieklew

Ransom Note Media - nie mam pomysłu, jak to przetłumaczyć. Amerykański słownik on-line podaje: ransom note: A ticket issued by law enforcement. (http://www.urbandictionary.com/define.php?term=Ransom+Note), czyli urzędowe wezwanie(?), nota - jakieś pomysły? macieklew

op-ed page - strona (dział) z opiniami i komentarzami(?) macieklew
„opposite editorial page – strona, obok strona z artykulem wstepnym, zawierajaca komentarze.” Wielki Slownik Angielsko-Polski Pwn Oxford solka81

whistle blower - zwracały uwagę środowiska zewnętrznego na nieprawidłowości zachodzące w firmie, osoba bijąca na alarm w związku z poważnymi nieprawidłowościami w firmie. - Może jakieś zwięźlejsze tłumaczenie? prestidigitator
donosiciel?, osoba trzymająca rękę na pulsie? solka81

debunker demaskator tez (?) (za http://www.zgapa.pl/zgapedia/Sceptycyzm.html „Angielski termin debunker oznacza osobę lub instytucję, która specjalizuje się w wyszukiwaniu, a następnie publicznym demaskowaniu rzeczywistych technik stosowanych przez osoby twierdzące, że posiadają rozmaite zdolności paranormalne. Do najbardziej znanych debunkerów należą: James Randi, Basava Premanand, Penn and Teller oraz Harry Houdini. ” prestidigitator


Terminy z dziedziny marketingu

feature advertising - reklama nakierowana? celowana? dostosowana? zob. np. to to i to
reklama kierunkowa/targetowa - z tego co się orientuje to reklama ukierunkowana na specjalnie określony cel, odbiorców. np kobiety w wieku 20 lat

product placement - jest w ogóle polski termin?
"wciskanie kitu", ale zapewne mistrzowie tej sztuki mogą poczuć się urażeni… [ wladek ]

  • ponieważ product placement nie jest w Polsce prawnie dozwolony, funkcjonuje potworek o nazwie: "sponsoring użyczeniowy", moim zdaniem lepiej zachować orginalne brzmienie i znaczenie [ orb ]

produkt placement to inaczej lokowanie produktu, termin określający umieszczenie w audycji bądź w tekście zdjęcia, nazwy loga firmy. np kiedy w programie rozrywkowym pojawia się marka sprzętu elektronicznego, samochodu, bądź napojów trzymanych przez uczestników.

duopoly - szukam polskiego terminu


duopol to obecność na rynku medialnym dwóch magnatów, którzy dyktują warunki. Nie jest to monopol, ale również nie jest to oligopol, taka dwójka może umawiać się co do cen, przekazu, może blokować wchodzenie na rynek konkurencji

Chief Executive - szef zarządu? macieklew
szef wykonawczy - odpowiedzialny za bezpośredni nadzór nad pracownikami wykonującymi zadania


Terminy potoczne i oczywiste, jednak różnie tłumaczone.
Proszę o komentarze poniżej…

dolary - banał, ale hamerykanie o swojej walucie piszą $ i wszystko jest jasne i dla nas i dla nich. Nawet jeśli symbol waluty to S przekreślone dwoma liniami a nie jedną. Na razie generalnie poprawiałem znaczek na słowo, ale może to zły pomysł? Jeśli trzeba mogę w docelowym dokumencie podmienić $ na prawidłowe (dwa razy skreślone S, to znaczy na 99,99% mogę … na 100% będę wiedział za chwilę.

mail/email/e-mail - mail, email czy e-mail? ujednolicamy wszystkie wystąpienia do polskiej wersji czy jedziemy wiernie z oryginałem?

  • jeśli spolszczamy, to trzeba pisać "mejl" lub "imejl". W znakomitej części kontekstów można użyć po prostu "list" lub "poczta", a jeśli jest ryzyko wątpliwości - z dopiskiem "internetowy/internetowa" [ wladek ]
  • jeśli chodzi o „mejl”, „imejl”, i inne podobne potworki to kategoryczne VETO! Przynajmniej tak długo, aż nie dostanę linka do Słownika Języka Polskiego gdzie takie hasło wystąpi. A jeśli takiego nie ma to e-mail jest nadal e-mailem, lub wiadomością. Daaaawno temu pamiętam wszyscy mówili: „wiadomość” na pojedyńczy egzemplarz e-maila i „poczta elektroniczna” na usługę. [ wariat ]
  • śmiało można pisać e-mail; oto link do słownika ortograficznego: http://so.pwn.pl/lista.php?co=e-mail. Słownik ten odnotowuje też "mejla", ale z kwalifikatorem "potocznie" - myślę, że w książce nie powinien się znaleźć. W poradni językowej PWN można też znaleźć używaną przez językoznawców formę "mail". [ itsnotme ]

chat/chaty - Nie lubię tego słowa, ale myślę, że przyjęło się już ze spolszczoną pisownią czat, czaty, na czacie. Sam wolę wersję "nie tłumaczoną" ale chyba większość woli inaczej. [wariat]

news (w sensie wiadomość na stronie / w dzienniku) - nowina, wiadomość


post (np. blog post, news post, usenet post) - propozycje: post, wiadomość, wpis.
Wydaje mi się, że nie przyjęło się jeszcze słowo "post". Blog post to wpis, a usenet/forum post to nowina lub wypowiedź.

entry (np. blog entry) - wpis, jeśli formuła bloga na to zasługuje - felieton, esej

editor - wydawca, w niektórych kontekstach redaktor ale " to edit" - redagować [waterhouse07

googling (v. to google)" - googlanie, googlać.

  • Słowo „googling” w angielskim również nie występuje, jednocześnie u nas funkcjonuje „czasownik” googlać. Przy pierwszym wystąpieniu dałbym jednak przypis zgrabnie wyjaśniający co to za potworek. [ wariat ]
  • Raczej spotykam sie z tlumaczeniem "googlowanie", a nie "googlanie" i "googlowac", a nie "googlac" [ Hanita ]
  • Będę się upierał ;-) Googlać vs Googlować [ wariat ]
  • jeśli spolszczamy, to "guglać" (raczej nie "guglować"). W znakomitej części kontekstów można użyć po prostu "szukać" lub "szperać", a jeśli jest ryzyko wątpliwości - z dopiskiem "w internecie" [[/span]] [ wladek ]
  • Zakładam, żę ani słowo „googling” w angielskim ani żadna z polskich propozycji nie istnieje w języku. Co najwyżej pojawia się i każdy rozumie o co chodzi, nawet jeśli pierwszy raz w życiu słowo widzi. Jeśli tak to „googlanie” bardziej kojarzy mi się z google niż „guglanie” które przynosi na myśl robienie „gul, gul, gul” ;-). Ze statystyk użycia (linki do google battle) wynika, że podobnie myśli większość. Na koniec, jeśli jest tak jak mi się wydaje, że słowo występuje tylko raz w rozdziale 9.3 to ja bym zastąpił je po prostu tłumaczeniem na polski oddającym sens słowa, a nie którymkolwiek z potworków który się tu pojawił. googlać vs guglać [ wariat ]
  • będę mediował za "googlowaniem" lub "guglowaniem", "googlać" oraz "guglać" od razu mi kwiczą, jeśli tylko gdzieś się na nie natknę:) Choć to podobno poprawna forma, o czym w linku poniżej. Chyba spokojnie możemy zamienić "oo" na "u", przecież bierzemy na przykład prysznic, nie priessnitz, nazwisko wynalazcy nie zachowało się w oryginalnej formie. Ciekawa opinia jednego z bardziej znanych językoznawców: http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=8070 [ gaitare does not match any existing user name ]

link - proponuję zostawić link - myślę, że słowo funkcjonuje już w naszym języku macieklew
- link funkcjonuje i myślę, że może zostać choć równie dobrze a przynajmniej po polsku nazywa się toto odnośnik. [ wariat ]

networked world - świat, w którym dostęp do sieci jest czymś oczywistym (?) prestidigitator
Swiat usieciowiony - solka81

rumor mill - ocean plotek ?? prestidigitator; młyn plotek solka81
micromanager - osoba chcąca mieć nad wszystkim pełną kontrolę (Webster's Dictionary defines micromanage as: "to manage with great or excessive control, or attention to details") prestidigitator

broadband - (internetowe) połączenie szerokopasmowe? szybkie łącze? internet kablowy? macieklew

mobile phone with camera - telefon komórkowy z wbudowanym aparatem fotograficznym - nie można krócej i prościej? macieklew


Terminy z zakresu informatyki (specjalistyczne)

semi-canned queries - zapytania wpółzamknięte ??

server program - aplikacja komputerowa (po stronie serwera)? macieklew

  • Taki jest sens. Choć zwykle mówi się np. o serwerze www, czyli programie pracującym gdzieś tam. Serwer to generalnie nazwa programu nie urządzenia. Choć komputer na którym działają różne serwery też jest tak określany, głównie dlatego, że on do niczego innego nie służy. Jeśli nei wprowadzi to jakiejś niejasności używałbym samego słowa serwer, jeśli będzie chodziło o konkretną usługę to właśnie serwer poczty, serwer www, serwer jabbera, whatever. [ wariat ]

bulletin board - elektronicznych system ogłoszeniowy (najbardziej dosłowne tłumaczenie, ale pasuje tylko do lat 80tych) , grupa dyskusyjna, grupa ogłoszeniowa ? waterhouse07

  • moim zdaniem BBS + przypis przy pierwszym pojawieniu się [ itsnotme ]
O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 License